The future of the Hellenic Coast Guard Fleet (2020-2027)

The following article is in Greek language and analyzes the future purchases and the important issues regarding the future of the Hellenic Coast Guard ships and boats.

Από Ανώνυμος Λιμενικός και D-Mitch

Η "ναυαρχίδα" του ΛΣ-ΕΛΑΚΤ σήμερα, το ΠΑΘ Γαύδος

Στις 25 Νοεμβρίου 2022, το Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή (Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ.) εκτιμώντας τις παρούσες και μελλοντικές ανάγκες της χώρας ανακοίνωσε διαβούλευση με την αγορά για προμήθεια δύο (02)  Πλοίων Ανοιχτής Θαλάσσης (ΠΑΘ) ολικού μήκους άνω των 80 μέτρων. Πιο συγκεκριμένα, το Αρχηγείο του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. ανακοίνωσε τη διενέργεια ανοικτών και δημόσιων ενημερωτικών συναντήσεων, μη δεσμευτικής συμμετοχής οικονομικών φορέων (διαβούλευση-τεχνικός διάλογος), με σκοπό την ενημέρωση του Λ.Σ. / ΕΛ. ΑΚΤ., «για τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις και τη συλλογή πληροφοριών που κρίνονται ουσιώδεις στο πλαίσιο κατάρτισης τεχνικών απαιτήσεων/προδιαγραφών για την “Προμήθεια δυο (2) πλοίων ανοικτής θαλάσσης άνω των 80 μ.” συνολικού εκτιμώμενου προϋπολογισμού 160.000.000 ευρώ». Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.). Συνοπτικά, στις τεχνικές απαιτήσεις ζητείται η μέγιστη ταχύτητα των πλοίων να είναι 27 κόμβοι, θα δύναται αν φιλοξενήσει 40 άτομα πλήρωμα συν 30 επιβαίνοντες, θα διαθέτουν ελικοδρόμιο για την προσνήωση και εξυπηρέτηση ελικοπτέρου κατηγορίας 11 τόνων, καθώς επίσης και δύο μη επανδρωμένων ελικοπτέρων με μέγιστο βάρος απονήωσης 200 κιλών, υπόστεγο για τη φιλοξενία των μη επανδρωμένων ελικοπτέρων καθώς δυνατότητα φιλοξενίας και επανδρωμένου ελικοπτέρου της τάξεως των έξι τόνων και τέλος θα έχουν μόνιμο οπλισμό που θα αποτελείται από ένα τηλεχειριζόμενο πυροβόλο των 30 χλστ. και δύο τηλεχειριζόμενα πυροβόλα των 12,7 χλστ. (περισσότερες λεπτομέρειες εδώ). Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του Λ.Σ.-ΕΛ. ΑΚΤ. που συζητείται η προμήθεια πλοίων τέτοιου μεγέθους αφού μέχρι τώρα τα ΠΑΘ ήταν μικρότερα των 60 μέτρων.

Τον τελευταίο χρόνο το Λ.Σ.-ΕΛ. ΑΚΤ.  «τρέχει» διάφορους διαγωνισμούς για απόκτηση μονάδων επιφανείας διαφόρων τύπων και μεγεθών. Ο διαγωνισμός που θα αποδώσει τον μεγαλύτερο αριθμός σκαφών είναι αυτός των 10 + 11 περιπολικών σκαφών 11-13 μέτρων με αεροθάλαμο, ή fender κλειστής κυψελίδας με πετρελαιοκινητήρες (DIESEL) ναυτικού τύπου συνολικής προϋπολογισθείσας αξίας 10.500.000 ευρώ και 10 + 10 περιπολικών σκαφών 11-13 μέτρων με αεροθάλαμο, ή fender κλειστής κυψελίδας με βενζινοκινητήρες (αμόλυβδη)  ναυτικού τύπου αντίστοιχα, προϋπολογισθείσας αξίας 10.500.000 ευρώ. 

Ταχύπλοο σκάφος RIB της Rafnar Hellas

Επίσης μετά την ακύρωση της συμφωνίας με την Ιταλική εταιρία Fabio Buzzi για την απόκτηση 15 + 4 περιπολικών σκαφών ολικού μήκους 16 μέτρων  το Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή προκήρυξε δύο διεθνείς διαγωνισμούς για 5 + 5 περιπολικά σκάφη άνω των 17,5 μέτρων ολικού μήκους, συνολικής προϋπολογισθείσας αξίας 34.000.000 ευρώ, και για 7 + 7 περιπολικά σκάφη άνω των 17,5 μέτρων ολικού μήκους, συνολικής προϋπολογισθείσας αξίας 47.600.000 ευρώ. Τονίζεται (δυστυχώς) ότι έκαστο σκάφος θα διαθέτει ένα μηχανικό σύστημα στην πλώρη με κατάλληλη υποδοχή για τη τοποθέτηση βάσης στήριξης οπλισμού που θα μπορεί να δέχεται εναλλάξ εγκεκριμένες κεφαλές προσαρμογής για βαρύ πολυβόλο M2HB - QCB 12,7x99mm (cal 0.50΄΄) με δυνατότητα εναλλαγής με ελαφρύ πολυβόλο FN MAG 58 7,62x51mm, μαζί με κιβώτιο πυρομαχικών για την τροφοδοσία του όπλου, το οποίο θα έχει δυνατότητα κάλυψης τόξου κατ’ ελάχιστο 90ο εκατέρωθεν του διαμήκους άξονα του σκάφους. Ο χειρισμός του όπλου θα είναι χειροκίνητος. Επιπρόσθετα, θα παρέχεται ασπίδιο προστασίας του χειριστή του όπλου από μεταλλικό χάλυβα, επιπέδου προστασίας «level 2» (κατά NATO STANAG 4569) ή ισοδύναμο, στο μέρος που αφορά πυρομαχικά πυροβόλων όπλων. Στην περίπτωση που προσφερθεί τηλεκατευθυνόμενος σταθμός χειρισμού (RWS), από τον χώρο διακυβέρνησης, οπλικού συστήματος με την κατάλληλη βάση τοποθέτησης και στήριξης του όπλου, θα θεωρηθεί (απλώς) πλεονέκτημα.

Το πρώτο FB56 το οποίο δεν έγινε δεκτό από το ΛΣ-ΕΛΑΚΤ

2017

2018

Θυμίζουμε ό,τι στις τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης του 11/2017 για την προμήθεια 10 ταχύπλοων περιπολικών σκαφών μήκους 16-19,5μ. για το ΛΣ - ΕΛΑΚΤ, απαιτούσε ρητά την ύπαρξη RWS. Στην επανάληψη της προκήρυξης το 2018 γίνονται εκπτώσεις που περιλαμβάνει την αφαίρεση της απαίτησης για RWS και την αντικατάστασή με έστορα πλώρης. Τα σκάφη αυξάνονται στα 13+5 (λόγω κόστους;) όπου καταλήγει σε νικητή την FB Design με το FB 56 (που ακυρώθηκε στη συνέχεια όπως προαναφέρθηκε). Κερδίσαμε σε αριθμούς, χάσαμε σε ποιότητα.

Ταυτόχρονα σε ένα ακόμα διεθνή διαγωνισμό για προμήθεια 2 + 2  περιπολικών σκαφών ολικού μήκους άνω των 30 μέτρων συνολικής εκτιμώμενης αξίας σύμβασης (εφόσον ασκηθούν τα δικαιώματα προαίρεσης) 60.000.000 ευρώ   (ΑΔΑ: 92Μ44653ΠΩ – ΜΠΧ / 08 – 10 – 2021), νικήτρια εταιρία αναδείχθηκε η Ιταλική εταιρία «Cantiere Navale Vittoria spa» (ΑΔΑ : 6ΓΔΨ4653ΠΩ – ΑΨΔ / 29 – 08 – 2022), σκάφη της οποίας υπηρετούν ήδη στο Σώμα από διαγωνισμό με τις ίδιες προδιαγραφές.

Παράκτιο περιπολικό τύπου P355

Παρατηρούμε πως το ΛΣ-ΕΛΑΚΤ προσπαθεί να καλύψει τις επιχειρησιακές του ανάγκες με προμήθεια πενήντα πέντε (55) περιπολικών σκαφών 11-13 μέτρων, αλλά κυρίως είκοσι τεσσάρων (24) καταδιωκτικών περιπολικών σκαφών άνω των 17,5 μέτρων (χωρίς όμως τηλεχειριζόμενο οπλισμό όπως αναφέρθηκε) τα οποία θα έρθουν να προστεθούν σε ένα στόλο περί των πενήντα (50) σκαφών ίδιων διαστάσεων, τεσσάρων (4) παράκτιων περιπολικών σκαφών ολικού μήκους άνω των 30 μέτρων που θα προστεθούν στα ήδη τέσσερα (4) τριάντα οκτώ μέτρων περιπολικών σκαφών που παρελήφθησαν πρόσφατα και το τελευταίο υπέργηρο Abeking ναυπήγησης 1977, και δύο (2) πλοίων ογδόντα μέτρων που θα προστεθούν στα ήδη πέντε (5) ΠΑΘ περί των εξήντα μέτρων που διαθέτει στο στόλο του. 

Επίσης γίνεται διαγωνισμός για επτά (7) σκάφη tenders και διάσωσης για τα ΠΑΘ, προϋπολογισθείσας αξίας 1.250.000 ευρώ, καθώς και  δύο (2) σκαφών ειδικών επιχειρήσεων-νηοψιών ολικού μήκους 12-13 μέτρων της Μονάδας Υποβρυχίων Αποστολών (ΜΥΑ), προϋπολογισθείσας αξίας 1.500.000 ευρώ. Τέλος, θα προστεθούν άλλα έντεκα (11) ταχύπλοα περιπολικά σκάφη έως 13 μέτρων, με υγειονομικό εξοπλισμό για μεταφορά ασθενών/τραυματιών. Το σύνολο των σκαφών που προστίθενται από από το 2020 ως το 2027 αγγίζει τα 116 αν εξασκηθούν όλες οι προαιρέσεις (option).

 

Τα νέα σκάφη του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. από το 2020 μέχρι το 2027 βάσει των εξαγγελιών.

Βλέπουμε λοιπόν μία απουσία σχεδιασμού για απόκτηση  περιπολικών σκαφών μήκους περί των εικοσιπέντε (25) μέτρων (αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο περιπολικά σκάφη κλάσης Φαιάκας αντί για έξι του αρχικού σχεδιασμού λόγω οικονομικής πτώχευσης του ναυπηγείου νικητή του διαγωνισμού του 2015) που θα γεφυρώσει το χάσμα  μεταξύ 18 – 35 μέτρων.

Παράκτιο περιπολικό τύπου POB- 24G

Επίσης βλέπουμε μία απουσία σχεδιασμού για προμήθεια πλοίων απορρύπανσης όπως και Πολλαπλής Χρήσης/Γενικής Υποστήριξης καθώς το ΛΣ-ΕΛΑΚΤ έχει ρίξει το βάρος στην απόκτηση περιπολικών σκαφών. Ένα τέτοιο πλοίο είναι για παράδειγμα το εκτοπίσματος 2.100 τόνων Bruno Gregoretti (CP920) της Ιταλικής Ακτοφυλακής που είναι πολλαπλών αποστολών και που συγχρηματοδοτήθηκε από την Ε.Ε. ενώ μια λύση θα μπορούσαν να δώσουν πρώην PSV στα πρότυπα των τριών πλοίων υποστήριξης της δωρεάς Λασκαρίδη στο Πολεμικό Ναυτικό, πλοία με τεράστιους χώρους και δυνατότητες εκτέλεσης ποικίλων αποστολών. Τέτοια σκάφη δε ενδέχεται να χρειαστούν για την υποστήριξη και των ΠΑΘ 80 μέτρων που οραματίζεται το ΛΣ-ΕΛΑΚΤ.

Τα κύρια καθήκοντα των Πλοίων/Σκαφών ΛΣ-ΕΛΑΚΤ είναι ο έλεγχος των θαλασσίων συνόρων, η πρόληψη και καταστολή κάθε παράνομης ενέργειας στο θαλάσσιο χώρο, η διασφάλιση της δημόσιας τάξης και κρατικής ασφάλειας, η παροχή βοήθειας στη θάλασσα, η μεταφορά ασθενών, η πραγματοποίηση ελέγχων σε αλιευτικά σκάφη, η πραγματοποίηση ελέγχων σε ιδιωτικά σκάφη αναψυχής όπως και θαλασσίων μέσων αναψυχής, η πραγματοποίηση νηοψιών και η πρόληψη/καταπολέμηση θαλάσσιας ρύπανσης. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην επιτυχημένη αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης από τα τουρκικά παράλια.

Στα ανωτέρω έρχεται να προστεθεί η αστυνόμευση των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) Ελλάδας – Ιταλίας κι Ελλάδας – Αιγύπτου, η επέκταση των Εθνικών χωρικών μας υδάτων στο Ιόνιο, η επιτήρηση υποθαλάσσιων σεισμικών ερευνών όπως και των πιθανών των μελλοντικών γεωτρήσεων στις θαλάσσιες περιοχές Ιονίου (περιοχές 2 & 10) και Δυτικής – Νοτιοδυτικής Κρήτης, και η ολοκλήρωση του υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς αερίου East Med).

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω ίσως το ΛΣ-ΕΛΑΚΤ να πρέπει να εξετάσει ΚΑΙ την απόκτηση πλοίων / Σκαφών ικανών για πολυήμερες αποστολές εν πλώ, πλοία τα οποία θα μπορούν να φέρουν κατάλληλο εξοπλισμό και να συμμετέχουν σε κοινές επιχειρήσεις με Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς (EMSA – EFCA – FRONTEX) και ταυτόχρονη επίδειξη της Ελληνικής σημαίας σε όλη την Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο.

• Πλοία / Σκάφη τα οποία θα έχουν τη δυνατότητα να περιπολούν στις ιδιαίτερες θαλάσσιες περιοχές Βορείου και Νοτίου Ιονίου Πελάγους – Νότιας Πελοποννήσου – Νότιας Κρήτης – Μυρτώου Πελάγους.
• Πλοία / Σκάφη τα οποία θα έχουν τη δυνατότητα να περιπολούν/επιτηρούν το πέρασμα των Δαρδανελίων στενών.
• Πλοία / Σκάφη τα οποία θα έχουν τη δυνατότητα συνδρομής σε κινδυνεύοντα πλωτά γεωτρύπανα ή θαλάσσιες πλατφόρμες γεώτρησης, χωρίς να στηρίζονται στη συμμετοχή αντιστοίχων πλοίων του ιδιωτικού τομέα.
• Πλοία / Σκάφη τα οποία θα έχουν τη δυνατότητα να επιχειρούν σε κατάσταση θάλασσας τουλάχιστον κατά Douglas 4-5.

Η απόκτηση όμως τόσου μεγάλου αριθμού πλοίων / σκαφών (καλοδεχούμενα χωρίς αμφιβολία) απαιτεί σύγχρονες λιμενικές υποδομές για τον ελλιμενισμό τους, συνεχή και άμεση τεχνική υποστήριξη, στελέχωσή του από εξειδικευμένο προσωπικό ικανό να ανταπεξέλθει στα απαιτητικά καθήκοντα και τη διαρκή επιμόρφωση των πληρωμάτων σε διεθνείς κανονισμούς, ηλεκτροοπτικών και οπλικών συστημάτων. Οι γεωπολιτικές / γεωστρατηγικές εξελίξεις μας έχουν προφτάσει, ίσως και ξεπεράσει.

Μπορεί/θέλει το ΛΣ-ΕΛΑΚΤ να αναβαθμιστεί σε επίπεδο που να μπορεί να ανταπεξέλθει στις σύγχρονες προκλήσεις, ή θα παραμείνει γαντζωμένο στη φιλοσοφία περασμένων δεκαετιών;